Sociale activiteiten vallen weg, het vrijwilligerswerk staat stil en de kinderen en kleinkinderen zien we niet of nauwelijks… Wat doet de coronacrisis met ouderen? Vier vragen aan ouderenpsycholoog Amy van Doormaal.
Wat is de impact van de coronacrisis op ouderen?
“Het is een heel ingrijpende tijd. In de eerste plaats vanwege het wegvallen van sociaal contact en activiteiten buiten de deur. Clubs, sport, vrijwilligerswerk, bezoekjes van kinderen en kleinkinderen: deze dingen vormen voor ouderen juist een bron van zingeving. Ineens waren de dagen zonder invulling en doel. Het zorgde bij veel ouderen voor een gevoel van leegte. Daar komt bovenop dat het coronavirus angst en onzekerheid meebrengt. Ouderen zijn niet voor niets een risicogroep; veel mensen maken zich zorgen over besmetting met het virus en de mogelijke gevolgen daarvan.”
Wat doet dat mentaal gezien met mensen?
“Als een leeg of angstig gevoel te lang aanhoudt, kan dit leiden tot stressklachten en uiteindelijk somberheid. Veel ouderen zijn zich door de coronacrisis somberder gaan voelen. Zij zijn bijvoorbeeld prikkelbaar, verdrietig of lusteloos. Daarbij is ook de eenzaamheid toegenomen. Het niet kunnen zien van kinderen en kleinkinderen is voor veel mensen het allerergste. Sommige ouderen gaven aan dat er zonder dat contact voor hen niet veel overblijft.”
Weten ouderen zich staande te houden in deze tijd?
“Dat verschilt per persoon. Hoe iemand zich staande houdt, heeft alles te maken met hoe gezond en veerkrachtig iemand is. Ouderen die nog fit en flexibel zijn, passen zich makkelijker aan dan meer kwetsbare ouderen, die bijvoorbeeld afhankelijk zijn van hulp. Veel zorg heeft maandenlang stilgelegen, en dat heeft grote impact gehad op de kwaliteit van leven. Voor mantelzorgers is het ook zwaar geweest: er kwam veel zorg op hun schouders terecht.”
Inmiddels worden de maatregelen steeds meer versoepeld. Wat adviseert u mensen in deze tijd van het ‘nieuwe normaal’?
“Ouderen lopen nog altijd meer risico, dus het is belangrijk voorzichtig te blijven. Toch adviseer ik mensen wel weer dingen op te gaan pakken, zoals het sportclubje of vrijwilligerswerk. Of nodig de kinderen en kleinkinderen uit in de tuin, en houd daarbij die anderhalve meter afstand. Het kan als een spannende stap voelen, maar nu de crisis zolang duurt is het erg belangrijk weer in actie en onder de mensen te komen. Het risico op eenzaamheid of somberheid is anders misschien wel groter dan het risico op besmetting.”
