Martijn Katan (70), emeritus-hoogleraar Voedingsleer aan de VU in Amsterdam, ontzenuwt in zijn boek Voedingsmythes zeventig voedingsmythes.
Katan vertelt in onder meer NRC en De Telegraaf dat mensen zich van alles in het hoofd halen over wat gezond en ongezond is en leggen zichzelf de wonderlijkste diëten op. Daarover gaat Katans nieuwe boek. Van zeventig voedingsmythes, zoals hij ze noemt, laat hij zien dat er geen wetenschappelijk bewijs voor is, of hoe zwak het is. Fructose giftig en verslavend? Onzin. Niet dik worden van vet en wel van koolhydraten? Onzin. Langzame koolhydraten beter dan snelle? Onzin. Acht glazen water per dag drinken? Onzin.
Houd je enigszins aan de Schijf van Vijf
Zijn advies (naast bewegen en niet roken): houd je ongeveer aan de Schijf van Vijf, maak jezelf niet wijs dat alcohol goed voor je is en negeer het meeste gezondheidsnieuws, want het is bijna altijd fout. „Meestal is het geen kwaadaardigheid van de onderzoekers”, zegt hij. „Het is meer dat ze hun resultaten een beetje aandikken. Journalisten dikken het nog een beetje extra aan, en tijd om uit te zoeken of het klopt hebben ze niet.”
Katan houdt zich aan de stelling van zijn leermeester Piet Borst, de befaamde kankeronderzoeker: fundamenteel onderzoek bestaat uit het doen van proeven waar niet uitkomt wat je denkt of hoopt. Proeven lukken maar heel zelden. Het is kenmerkend dat er niks uitkomt […].
Ook het ‘heilige’ rond groente en fruit vindt Katan overdreven: mensen die veel groente en fruit eten blijven langer gezond. Maar juist die mensen doen ook allerlei andere dingen waar je langer gezond van blijft: sporten, niet roken, slank blijven en op tijd naar de dokter gaan. „Je kunt hooguit zeggen dat het samengaat met groente en fruit eten. Niet dat het de oorzaak is.”
Tussen 60 en 80 de mooiste jaren
Door gezond eten en leven win je dat je op je negentigste sterft aan kanker of alzheimer, zegt Katan. Mar hij is ook blij met een goede gezondheid: “Ik ben 70 en ik kan nog steeds mijn kleinkinderen bijhouden. Ik kan lange wandelingen maken en de bergen in. De jaren tussen je zestigste en je tachtigste kunnen de mooiste van je leven zijn. Je moet een paar dingen mee hebben – geld, een partner – maar het getob van vroeger over wat moet ik later worden en vind ik wel iemand om mee te trouwen is achter de rug. Je trekt je van veel dingen niks meer aan, je weet wat je leuk vindt. En voor mannen geldt: als je gezond leeft, kun je tot op hoge leeftijd een erectie krijgen.”
Martijn Katan studeerde chemie en biochemie aan de Universiteit van Amsterdam, promoveerde in 1977 in moleculaire biologie bij Piet Borst. Katan werd persoonlijk hoogleraar in de humane voeding aan de Landbouwuniversiteit Wageningen en hoogleraar Voedingsleer aan de VU Amsterdam. Zijn boek Voedingsmythes is verkrijgbaar in elke boekhandel.
Bron: NRC en De Telegraaf
