Een gezonde leefstijl is belangrijk om diabetes type 2 te voorkomen. Voeding is daar een onmisbare pijler in. Maar, wat is nu gezonde voeding? Hoe vindt u tussen al die verschillende meningen en diëten nog de juiste weg? Kaderarts diabetes Jacqui van Kemenade geeft antwoord op vier vragen en deelt haar gouden regels.
Hoe belangrijk is voeding voor wie diabetes type 2 wil voorkomen?
“Heel belangrijk! Maar het staat niet op zichzelf. Voeding is één van de vijf pijlers van een gezonde leefstijl, naast ‘bewegen’, ‘slapen’, ‘ontspannen’ en ‘omgeving’. Het enige wat echt werkt om weerbaarder te zijn en gezond oud te worden, is de totale leefstijl aan te pakken. Dat betekent dus niet gewoon een crashdieet volgen, maar aandacht hebben voor al die vijf pijlers. Samen bepalen ze je gezondheid, weerbaarheid en je gewicht.”
Is dat zo ingrijpend als het klinkt?
“Het is makkelijker dan je denkt. Dat is precies wat ik met mijn nieuwste boek ‘Een shotje leefstijl’ wil uitleggen. Mensen denken soms dat veranderen van voedingspatroon, of van leefstijl in het algemeen, een jarenlang proces is waarin je heel veel kilo’s moet afvallen en je hele voedingspatroon moet omgooien voor je resultaat ziet, maar het kan ook snel en effectief. Zo had ik een diabetespatiënt die al twintig jaar worstelde met haar bloedsuiker en steeds meer insuline moest spuiten om haar waarden onder controle te houden. Ik gaf haar een paar tips hoe ze met voeding haar bloedsuiker omlaag kon brengen. Een week later kon ze haar medicatie al minderen.”
Wat zijn belangrijke valkuilen als het gaat om voeding?
“Als mensen zijn we enorm flexibel in ons eetgedrag. We hebben ons in de loop van de tijd aangepast aan een grote verscheidenheid aan voedingspatronen. Toch kunnen we niet alles aan. Het voedingspatroon zoals we dat nu kennen in de westerse landen, doet ons geen goed. We eten met z’n allen teveel bewerkte producten, teveel toegevoegde suikers en te weinig verse groenten, om maar iets te noemen.”
Wat zijn uw tips voor een gezond voedingspatroon?
“Er is geen waarheid die voor iedereen geldt. Er bestaat helaas geen ‘one size fits all’-benadering. Recent onderzoek toont ook weer aan dat hoe iemands suikerspiegel reageert op een bordje eten, heel uniek is. Maar inmiddels is er uit onderzoek wel behoorlijk wat bewijs over waar (bijna) ieder lichaam optimaal op reageert. Een paar van die gouden regels deel ik hieronder graag.”
Zes gouden regels
Een shotje leefstijl
In haar nieuwste boek ‘Een shotje leefstijl’ gaat Jacqui van Kemenade op een begrijpelijk en praktijkgerichte manier in op wat een goede leefstijl is en doet voor onze gezondheid.
Chatten over uw gezondheid met een verpleegkundige: dat kan met de Zilveren Kruis Wijzer app. Met deze nieuwe extra service krijgt u in een kort tijdsbestek antwoord op vragen over uw gezondheid, ook ’s avonds en in het weekend.
Soms hebt u een klacht of vraag, maar vindt u het niet gelijk nodig naar de huisarts te gaan. Of maakt u zich zorgen over uw gezondheid, maar kunt u niet gelijk bij een zorgverlener terecht. Voor dit soort situaties heeft Zilveren Kruis een nieuwe service in het leven geroepen: de Zilveren Kruis Wijzer app.
Veilig en snel
Via de app kunt u eenvoudig een beveiligde chat starten met een verpleegkundige. Bijvoorbeeld over huidklachten, medicijnen of een verkoudheid die maar niet over gaat. Overdag, ’s avonds en in het weekend krijgt u binnen 25 minuten een eerste reactie. De verpleegkundige biedt oplossingen, geeft advies en stemt af met de huisarts als dat nodig is. In de app vindt u verder tips over uw gezondheid, bijvoorbeeld over reizen in het buitenland. De Zilveren Kruis Wijzer app is gratis en voor iedereen.
Download de app hier
Brochure ‘Prettig ouder worden’
De Zilveren Kruis Wijzer app is één van de manieren waarop Zilveren Kruis verzekerden wil helpen prettig ouder te worden. Want soms is een steuntje in de rug wel fijn, wanneer u ineens een respectabele leeftijd hebt bereikt. Gezond en vitaal ouder worden willen we allemaal, maar tegelijk komt ouder worden nu eenmaal met gebreken. In het digitale magazine ‘Prettig ouder worden’ vindt u meer informatie over diensten, services en vergoedingen die u helpen de regie over uw leven te houden.
Vanaf 1 juli 2022 zijn rookmelders verplicht in iedere woning. Sterker nog: u moet vanaf deze datum volgens de wet op elke verdieping een melder hebben hangen. Rookmelders waarschuwen u bij rook of brand. Niet zo’n slecht idee, want rook is gevaarlijk!
Ieder jaar overlijdt er een aantal mensen door brand in huis. In veel gevallen komt dit doordat slachtoffers in hun slaap rook hebben ingeademd. Of doordat er niet genoeg tijd was om te vluchten. Beide situaties zijn te voorkomen met een rookmelder die gaat piepen zodra er rook of brand wordt gesignaleerd. Uit onderzoek van de brandweer blijkt dat in woningen met rookmelders veel minder mensen overlijden. Voor ouderen zijn rookmelders nog extra belangrijk omdat zij het vaak minder goed zien, horen of ruiken wanneer er brand is.
Levensgevaarlijk
Het gevaar van rook wordt vaak onderschat. Terwijl juist rook de meeste schade veroorzaakt bij brand. In 93 procent van de gevallen komt de brand niet verder dan de plek waar die is ontstaan, maar vallen er toch slachtoffers door rook. Rook verspreidt zich snel en kan binnen een halve minuut al dodelijk zijn. Dit komt door roetdeeltjes en andere giftige stoffen die in rook zitten. De gevolgen van rook kunt u soms voelen aan prikkende ogen of een branderig gevoel in de neus. Maar andere effecten merkt u niet direct, terwijl ze wel schadelijk zijn.
De effecten van rook
Rookmelders verplicht, wat nu?
Alle huizen in Nederland moeten vanaf 1 juli 2022 op iedere verdieping een rookmelder hebben. Is uw woning na 2003 gebouwd? Dan is er al een rookmelder. Controleer wel even of deze nog werkt. Heeft u een woning van voor 2003? Dan moet u zelf rookmelders ophangen, tenminste, als u dat niet al hebt gedaan. Dit moet op iedere verdieping waar wordt gewoond, gewerkt, gespeeld of geslapen. Lees hier meer over de aankoop van rookmelders of doe een test om te kijken hoeveel rookmelders u in huis nodig heeft.
Speciale melders voor slechthorenden
Hoort u niet meer zo goed? Geen paniek, er zijn ook melders die u waarschuwen met een flits of trilling. Deze rookmelders zijn aangesloten op een wek- en waarschuwingssysteem. Zodra de rookmelder afgaat, gaat dan ook een flitsmelder af of krijgt u een signaal door middel van een trilontvanger, die u bijvoorbeeld aan uw broekriem kunt hangen. ’s Nachts waarschuwt zo’n waarschuwsysteem via een trilwekker, waarbij een trilschijf onder uw kussen u op tijd wakker maakt. Er zijn meerdere van dit soort wek- en waarschuwingssystemen op de markt die worden vergoed vanuit de basisverzekering (vraag uw zorgverzekeraar naar de voorwaarden).
Testjes, apps, slimme pillen en pleisters: e-health-toepassingen volgen elkaar in rap tempo op. Nieuwe technieken zorgen ervoor dat we langer zelfstandig thuis kunnen wonen, stellen ons in staat gezonder oud te worden of verbeteren simpelweg de kwaliteit van leven. Wat dacht u van een VR-bril tegen eenzaamheid of incontinentiemateriaal met een sensor? Drie innovaties op een rij.
1. Virtual reality
Ouderen zijn positief over de inzet van ‘virtual reality’ (VR): situaties die zij in 3D voor zich zien wanneer zij een speciale VR-bril opzetten. Met behulp van computersimulatie worden levensechte situaties gecreëerd, die dankzij de bril heel realistisch overkomen. VR-therapie kan van grote meerwaarde zijn in de gezondheidszorg. Bijvoorbeeld bij het verbeteren van de fysieke gezondheid doordat simulaties mensen helpen om bepaalde bewegings- en ademhalingsoefeningen uit te voeren. VR kan ook hulp bieden bij eenzaamheid, door ouderen die nog maar weinig sociaal contact hebben een levensechte sociale omgeving voor te schotelen en te laten interacteren met virtuele personages. Bij ouderen met dementie kan VR helpen oude herinneringen weer boven te halen.
Uit onderzoek van de KU Leuven onder mensen tussen de 60 en 95 jaar blijkt dat ouderen heel positief zijn over virtual reality. Dit is aanleiding om de inzet van VR in de ouderenzorg verder te ontwikkelen.
2. Slimme pleister
E-health-oplossingen zijn er vaak op gericht mensen te helpen hun eigen gezondheid in de gaten te houden. De slimme pleister is hier een voorbeeld van. Het is een pleister met een sensor zo klein als een zandkorrel. De sensor zorgt ervoor dat een wond continu wordt gemonitord, bijvoorbeeld als het gaat om de temperatuur en de pH-waarde (zuurgraad van de huid). Loopt het wondherstel niet zoals gewenst? Dan krijgen patiënt en arts een seintje en kan de behandeling worden aangepast. Vooral diabetespatiënten zijn gebaat bij slimme pleisters, omdat zij vaak last hebben van slecht helende wonden op de voet.
3. Incontinentiemateriaal met sensor
Ook bij incontinentiemateriaal wordt er tegenwoordig gebruikgemaakt van sensoren. Deze zijn bedoeld om te voorkomen dat ouderen ongewenst urine verliezen. Ongewenst urineverlies komt veel voor onder ouderen en zorgt vaak voor veel stress. Niet alleen bij mensen zelf, maar ook bij bijvoorbeeld verplegend personeel dat vaak pas kan ingrijpen als het al te laat is. Met slim incontinentiemateriaal is dat verleden tijd! De sensor is bevestigd aan een pleister die op de onderbuik wordt geplakt. Met speciale echografie wordt vervolgens in de gaten gehouden hoe vol de blaas is. De gebruiker krijgt een seintje als het tijd is een bezoekje aan het toilet te brengen.
Het is zomer, de zon schijnt! Tijd om te smeren dus. Alhoewel, de afgelopen jaren laat een groeiend aantal mensen de zonnebrandcrème achterwege wanneer ze de zon in gaan. De reden? Stofjes in de crème zouden slecht of zelfs kankerverwekkend zijn. Dermatologen maken zich zorgen, want om huidkanker te voorkomen is het belangrijk wél te smeren.
De laatste jaren gaan er geluiden rond dat zonnebrandcrème slecht voor je zou zijn. In zonnebrandcrème zitten nanodeeltjes die een groot deel van de zonnestraling weerkaatsen, of chemische filters die de straling absorberen. Volgens sommige mensen zijn deze stoffen schadelijker voor onze gezondheid dan de stralingen van de zon. Het zorgt ervoor dat een groeiende groep mensen het smeren met zonnebrandproducten maar helemaal achterwege laat. Dermatologen maken zich zorgen over deze ontwikkeling, want het risico van niet insmeren is veel groter.
Niet bewezen
Het klopt dat er nanodeeltjes in zonnebrandcrème zijn verwerkt. Maar deze nanodeeltjes kunnen niet door de huid heendringen, en zijn daarom niet gevaarlijk voor onze gezondheid. Tenminste, zolang we de crème op de huid smeren en niet opdrinken of -eten. Verder zijn sommige stoffen die in zonnebrandcrème kunnen zitten, inderdaad wat omstreden. Zo waarschuwt de consumentenbond voor een aantal stoffen (Ethylhexylmethoxycinnamate, ButylphenylMethylproponial en HICC) die twijfels oproepen omdat ze bijvoorbeeld de hormoonhuishouding zouden kunnen verstoren. Maar de concentratie waarin deze stoffen worden gebruikt, is dan weer te laag om echt gevaarlijk te zijn. Wetenschappelijk bewijs voor schadelijke chemische stoffen in zonnebrandproducten is er dan ook niet.
Alles beter dan UV-straling
Tegelijkertijd is wél bewezen dat zonnestraling gevaarlijk is voor onze gezondheid. Huidkanker is één van de meest voorkomende kankersoorten, ongeveer 1 op de 6 Nederlanders krijgt het. Ieder jaar komen er weer zo’n 7.000 patiënten bij. En de belangrijkste oorzaak daarvan is veel in de zon zijn. Behalve zoveel mogelijk uit de zon blijven, is uzelf beschermen met zonnebrandcrème de belangrijkste manier om het risico op huidkanker te verminderen.
Vergeet uw kalende hoofd niet
Smeer u dus vooral in, zo luidt het advies van dermatologen en ook het KWF. Nog een speciale tip voor mannen die kalend zijn; vergeet bij het smeren ook uw hoofd niet! Door de dagelijkse blootstelling aan uv-straling hebben kale mannen een verhoogde kans op het ontwikkelen van pigmentvlekken en huidkanker. Smeer uw hoofd daarom dagelijks, en op zonnige dagen elke twee uur, in met zonnebrandcrème met minimaal factor 15.
Er wordt vaak beweerd dat eten na 8 uur ’s ervoor zorgt dat u sneller en meer aankomt. Toch lijkt daar geen wetenschappelijk bewijs voor te zijn. Tegelijk neemt ‘intermittent fasting’ de laatste jaren toe aan populariteit, met als bekendste vorm dat mensen tussen avondeten en laat ontbijt niets meer eten. Hoe zit dat? De feiten en fabels op een rij.
Fabel: van eten na 8 uur ’s avonds komen we sneller aan
Omdat we ’s avonds minder actief zijn en er minder tijd over is om het eten te verbranden, wordt vaak beweerd dat ’s avonds eten zorgt voor sneller en meer gewichtstoename. Klinkt aannemelijk, maar toch is er geen onderbouwing voor vanuit de wetenschap. Onderzoekers van het King’s College in Londen toonden in 2016 aan dat er geen verband bestaat tussen ’s avonds eten en gewichtstoename. Ook een eerdere studie van Amerikaanse onderzoekers leidde in 2008 tot dezelfde conclusie. Calorieën zijn calorieën en of u deze nu om 1 uur ’s middags of om 8 uur ’s avonds binnenkrijgt, maakt niet uit voor de wijze waarop deze door het lichaam worden omgezet.
Feit: het maakt wél uit wat u eet en hoe u beweegt
Maar, wát u eet en in hoeverre u daarna nog beweegt, heeft natuurlijk wel invloed op de kilo’s. In de avond kiezen mensen vaker voor een lekkere snack, zoals een koekje of chips, dan voor een gezond tussendoortje. En juist in deze snacks zitten doorgaans veel calorieën. Daarbij zijn veel mensen ’s avonds minder in beweging, waardoor de kans groot is dat we meer binnenkrijgen dan het lichaam kan verwerken. Zo bezien kunt u dus wel degelijk sneller aankomen van eten na 8 uur ’s avonds. Maar zou u om 1 uur ’s middags chips eten en daarna niet meer uit uw stoel komen? Dan is het effect hetzelfde.
Hoe zit het dan met intermittent fasting?
We schreven het al: de laatste jaren is ‘intermittent fasting’ in snel tempo populair geworden in Nederland. De term betekent letterlijk: periodiek vasten. De meest bekende vorm van intermittent fasting is die waarbij mensen al hun maaltijden op een dag eten binnen een tijdsbestek van 8 uur, om vervolgens 16 uur niet te eten. Dit wordt vaak ingevuld door na de avondmaaltijd (bijvoorbeeld om 6 uur ’s avonds) pas de volgende ochtend laat (in het geval van het voorbeeld op z’n vroegst om 10 uur) te ontbijten.
Fabel: intermittent fasting is een dieet dat zorgt voor gewichtsverlies
Intermittent fasting lijkt soms als iets magisch te worden gezien: een dieet waarbij je alleen door bepaalde uren niet te eten, gewicht verliest. Dit is een fabel. Sowieso is intermittent fasting geen dieet, maar een eetpatroon. Het zegt enkel iets over de tijdstippen waarbinnen iemand eet en niet over de hoeveelheden. Zolang iemand binnen die 8 uur nog steeds meer calorieën binnenkrijgt dan hij of zij verbrandt, zal zijn of haar gewicht (blijven) toenemen.
Feit: langere periodes niet eten kan goed zijn voor de gezondheid
Toch is de populariteit niet voor niets. Intermittent fasting heeft wel degelijk gezondheidsvoordelen die interessant kunnen zijn. Zo functioneert ons lijf het beste wanneer het niet constant eten aan het verwerken is, maar ook periodes van rust heeft. Hierdoor krijgt ons lichaam de kans te switchen in de stofwisseling. Dit wordt ook wel metabolische flexibiliteit genoemd: een proces waarbij het lichaam gemakkelijker bij de opgeslagen vetten kan komen om die in te zetten als brandstof, in plaats van net geconsumeerde voeding. Daarnaast krijgt ook het verteringsstelsel meer rust, waardoor (laaggradige) ontstekingen in het lichaam beter kunnen herstellen. Ook de darmen kunnen baat hebben bij langere periodes van rust, wat mensen met gevoelige darmen minder klachten en meer energie oplevert. Tot slot kan eten in een tijdsbestek van 8 uur tot gevolg hebben dat er een eetmoment wegvalt. In dat geval heeft periodiek vasten natuurlijk wél tot gevolg dat er minder calorieën binnenkomen en het gewicht mogelijk afneemt.
Vraagt u zich af of intermittent fasting iets voor u is? Verdiep u dan eerst goed in deze manier van eten; het is namelijk niet altijd en voor iedereen een goed idee. Meer lezen kan bijvoorbeeld in het boek ‘Vastenmethode’ van S. Ludidi of ‘Intermittent Fasting doe je zo!’ van H. Vreugdenhil.
We eten niet altijd gezond en bewegen minder dan we eigenlijk zouden moeten. Die ongezonde leefstijl kan de kans op diabetes type 2 flink vergroten. De gevolgen van deze ziekte kunnen groot zijn en daarom is een snelle diagnose belangrijk. Hoe herkent u de symptomen van diabetes type 2?
In Nederland hebben ruim 1,2 miljoen mensen diabetes type 2 en dat aantal blijft de komende jaren nog flink groeien. Helaas merkt u niet altijd direct dat u diabetes type 2 heeft, omdat veel symptomen lijken op dingen die iedereen wel eens heeft. Ook kunnen de klachten andere oorzaken hebben.
Wat zijn de symptomen van diabetes type 2?
Diabetes type 2 is dus moeilijk te herkennen. Toch is er een aantal aanwijzingen die kunnen duiden dat u diabetes type 2 heeft. Dit zijn:
Denk u dat u diabetes type 2 heeft?
Ga dan naar de huisarts. De huisarts prikt een druppeltje bloed en meet uw bloedglucosewaarde. Is deze hoger dan 11 mmol/l (millimol per liter bloed), dan is een tweede ‘nuchtere’ meting nodig. Hiervoor mag u acht uur van tevoren niet eten of drinken. Is de waarde dan alsnog hoger dan 6 mmol/l, dan heeft u diabetes. Overleg in dat geval samen met uw huisarts wat de beste behandeling is.
Bron: Diabetesvereniging Nederland (DVN)
Wilt u sowieso minder suiker eten, bekijk dan eens
deze handige infographic ‘Stiekeme suikers’
Een gezonde leefstijl begint in de keuken, zegt verouderingsarts David van Bodegom. Hij vraagt ons eens kritisch naar de inrichting van de keuken en de koelkast te kijken.
“In december viel bij u mijn boek 10 jaar cadeau op de mat. In dit boek deel ik de belangrijkste inzichten over ouder worden, gezondheid en vitaliteit. Wist u dat het écht mogelijk is om uzelf tien gezonde levensjaren cadeau te doen? De sleutel hiervoor ligt in uw omgeving. Door u te omringen met gezonde verleidingen maakt u betere keuzes onderdeel van uw dagelijkse routine. Met een gezonde leefstijl, gezond eten, regelmatig bewegen en nieuwsgierig blijven, kunt u bovendien de kans op dementie verkleinen. Graag neem ik u mee naar uw keuken, dé omgeving als het gaat om eten en gezond eten.”
Gezonde voeding in de keuken
“Als u bij u thuis de keuken inloopt, wat ziet u dan? Het lijkt een rare vraag, maar stel bijvoorbeeld dat er een pot op het aanrecht staat met koekjes en andere lekkernijen. Dat betekent dus dat u iedere keer als u de keuken inloopt wordt verleid om een koekje te nemen. Dan kan uw brein wel zeggen: ‘Ik moet niet zo veel koekjes eten, dat is niet gezond.’ Maar dat gaat niet altijd goed, weet ik uit eigen ervaring. Veel makkelijker en ook leuker is het om die koekjes of andere verleiding te verwijderen en te vervangen door een gezonde verleiding. Stop bijvoorbeeld rauwe wortels in de pot. Nu zult u denken: maar die worteltjes horen niet op het aanrecht, in de koelkast blijven ze veel langer goed. Maar we moeten nu eenmaal veel meer groente eten, 250 gram per dag. En als die worteltjes op het aanrecht staan, worden we iedere dag als we de keuken inlopen verleid om eventjes een worteltje mee te pakken.”
Worst of toch appel?
“Voordat we de koelkast gaan bekijken, is het goed eerst iets over de supermarkt te vertellen. Wist u dat Coca Cola supermarkten betaalt om op ooghoogte in de schappen te liggen? Dat doen ze omdat mensen meer cola kopen als die op ooghoogte ligt dan als ze moeten bukken of omlaag kijken. Dingen die op ooghoogte staan, zien we als eerste. Daar worden we dus door geleid. Laten we met die gedachte eens naar de inrichting van de koelkast kijken. Want stel dat u ‘s avonds trek krijgt. U loopt naar de keuken, doet de koelkast open. Wat ligt er dan op ooghoogte? Als dat een stukje kaas of worst is, is de verleiding groot om een lekker stukje kaas te nemen. Terwijl de wortels of appels verstopt liggen onder in de koelkast in de groentela. Een andere manier om de koelkast in te delen is om de kaas in de groentela te stoppen en de appels op ooghoogte neer te zetten. Als u de koelkast zo indeelt, zult u zien dat u vaker appels zult eten.”
‘Stop geen koekjes maar rauwe wortels in die pot op het aanrecht’
Groot of klein bord
“Nu we het toch over eten hebben, wil ik ook iets vertellen over serviesgoed. We eten meer als ons eten op een groot bord ligt dan op een klein bord. Een klein bord kan dus helpen om net iedere dag een hapje minder te eten. Zo kunnen we in de loop van de weken of maanden best een paar kilo kwijtraken. Het mooiste onderzoek waarin we dat hebben gezien, is er een met soepkommen. De onderzoekers hadden soepkommen op tafel vastgelijmd. Via een gaatje in de onderkant en een slangetje onder de tafel vulden we de tomatensoep stiekem steeds bij. Mensen konden op die manier anderhalf keer zoveel tomatensoep eten zonder dat ze het zelf in de gaten hadden. En het interessante was: toen de onderzoekers achteraf vroegen of de mensen voldoende hadden gegeten, antwoordden ze allemaal dat ze hun kom leeg hadden en dat het precies genoeg was. Kortom, je kunt de hoeveelheid die je eet beïnvloeden door de grootte van je bord of soepkom te veranderen.”
Vissenkommen op steeltjes
“Datzelfde geldt voor wijnglazen. Ik was pas bij iemand op bezoek die enorme wijnglazen had. Een soort vissenkommen op steeltjes. Je kon een hele fles wijn in die twee glazen uitschenken en het zag er niet eens gek uit. Ja, dan word je toch verleid om meer te drinken dan je misschien zou willen. Zo hebben ook ons serviesgoed en onze wijnglazen invloed op hoeveel we eten en drinken. Het is dus misschien een veel beter advies om in plaats van een dieetboek kleinere bordjes aan te schaffen.”
David van Bodegom maakte voor ZilverSchild een aantal interessante vlogs over een gezonde leefstijl. Bekijk deze video’s hier.
Sensoren die onveilige situaties in huis meten. Een robot die herinnert aan het innemen van medicijnen. Een hartslagkussen dat helpt om te ontspannen. De technologie staat niet stil: er komen steeds meer slimme oplossingen om ouderen langer thuis te laten wonen. In het Zorg Innovatie Huis in Baarn maakt u kennis met de laatste trends op dit gebied.
Zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen in het eigen huis, wie wil dat niet? Als u in uw vertrouwde sociale omgeving uw dagelijkse dingen kunt doen, blijft u langer fit en houdt u de regie over uw leven. Ook als u ouder wordt en misschien last heeft van een chronische aandoening. Slimme gadgets en technologische snufjes kunnen u daarbij ondersteunen. Ze maken het dagelijks leven makkelijker. Handig omdat de samenleving in rap tempo vergrijst en de zorg met personeelstekorten kampt.
Wat is het Zorg Innovatie Huis?
Benieuwd naar wat voor handige oplossingen er allemaal zijn? In het levensloopbestendige Zorg Innovatie Huis zijn de beste en slimste innovaties binnen de ouderenzorg te vinden. Zoals een robot die herinnert aan het innemen van de medicijnen of dat het tijd is voor de dagelijkse wandeling. Sensoren die gevaarlijke situaties in huis meten, patronen herkennen en daarover informatie sturen naar familie of hulpverleners. Een hartslagkussen dat helpt om te ontspannen, en een robotstofzuiger. Een druppelbril waarmee iemand zelf, zonder hulp, zijn ogen kan druppelen. Slim incontinentiemateriaal dat signaleert of het materiaal verzadigd is en wanneer de thuiszorg het beste kan verschonen.
De koffie staat klaar!
Het Zorg Innovatie Huis is geopend voor publiek. Wilt u een kijkje nemen? Dan kunt u uitgebreid de toepassingen van de nieuwste technologische snufjes bekijken. Eens in de drie weken op dinsdagochtend tussen 09:30 en 11:30 uur organiseert het Zorg Innovatie Huis een inloopochtend en is er iemand van het team aanwezig om u te ontvangen. Wilt u langskomen? Stuur van tevoren een berichtje naar zorginnovatiehuis@amaris.nl, dan staat de koffie klaar als u komt.
Af en toe onze hersenen laten kraken is leuk maar vooral heel nuttig. Volg bijvoorbeeld eens een cursus waarin u iets nieuws leert of uzelf bijspijkert. Zo’n cursus volgen kan soms online, vanuit uw eigen huis, maar vaak ook op locatie. Leuk, want daar ontmoet u anderen! We zetten 5 leuke en nuttige opfriscursussen voor u op een rij.
1. Kom in beweging
Een betere conditie, minder kans op ziekten en een lichamelijk en geestelijk fitter gevoel: bewegen heeft eigenlijk alleen maar voordelen. Ook op oudere leeftijd. Tijdens een speciale les voor ouderen bij een sportvereniging beweegt u in een aangepast tempo met leeftijdgenoten. Gewoon op uw eigen niveau. Thuis online lessen volgen kan ook. Daarbij volgt u de les op de laptop en doet u de oefeningen in uw eigen woonkamer. Hier vindt u een sportvereniging bij u in de buurt. De richtlijn is minimaal 150 minuten per week matig intensief bewegen, verspreid over verschillende dagen.
2. Fiets-workshop
Er gebeuren steeds meer fietsongelukken met ouderen. Geen wonder, want het verkeer wordt steeds drukker en met de vele e-bikes en racefietsers zijn de verschillen in snelheid groter. Met een opfriscursus fietsen blijft u zich veilig voelen op de fiets. Bijvoorbeeld Het Nieuwe Fietsen van Veilig Verkeer Nederland. De cursus is geen verkeersles of fietscursus, maar een workshop waarin u met andere ouderen in gesprek gaat over fietsen. Hoe houden we het samen veilig op het fietspad?
3. Haal meer uit uw smartphone
Foto’s bewerken en beheren, omgaan met WhatsApp, hoe u overstapt van Windows 10 naar Windows 11 en nog veel meer. SeniorWeb.nl biedt verschillende cursussen om meer uit uw tablet, telefoon en computer te halen. Om vanuit huis te volgen of op een locatie bij u in de buurt. Thuis les krijgen van een vrijwilliger kan ook. Om de cursussen te kunnen volgen, moet u wel lid zijn van SeniorWeb (in 2022 € 35,- per jaar).
4. Voorkom valpartijen
Een valongelukje bij ouderen zit in een klein hoekje maar heeft soms ernstige gevolgen. Het herstel kan lang duren en u kunt bang worden om nog een keer te vallen. Een cursus valpreventie volgen zorgt voor meer zelfvertrouwen. U traint uw evenwicht, oefent om sterker op uw benen te staan en leert hoe u een val binnens- en buitenshuis voorkomt. Voor een cursus valpreventie kunt u onder andere terecht bij fysiotherapeuten. Zilveren Kruis heeft hiervoor een vergoeding vanuit de aanvullende verzekering.
5. Opfriscursus autorijden
Zelfverzekerder worden op de snelweg, de hellingproef oefenen, leren om veiliger te rijden in moeilijke situaties of theorielessen volgen over nieuwe verkeersregels. Verschillende organisaties bieden opfriscursussen autorijden aan. U kunt de lessen online volgen, in een leslokaal of via rijtraining. Kijk voor de cursussen op de website van Veilig Verkeer Nederland of de ANWB. Of vraag een autorijschool bij u in de buurt naar speciale lessen voor ouderen.
Kleding, mooie gadgets, leuke uitstapjes, fietsen, witgoed, pannen en serviezen, tuinmeubels, fietsen, koffers, speelgoed en nog veel meer: in de Personeelsvoordeelwinkel profiteert u van kortingen tot wel 70% op A-merken. Handig als u op zoek bent naar een cadeautje voor een ander of uzelf eens wilt verwennen. In het uitgebreide assortiment is er voor elke gelegenheid een passend cadeau met hoge kortingen. Log in met de gebruikersnaam zilverschild en het wachtwoord welzijn en profiteer van scherpe bodemprijzen!
Actie van de maand
Speciaal voor ZilverSchild verzekerden heeft de Personeelsvoordeelwinkel een actie van de maand. Deze maand in de aanbieding: een keukenweegschaal van Soehnle. U heeft keuze uit drie verschillende modellen. De digitale keukenweegschaal Page Compact in een stijlvolle pastellook koopt u al voor € 7,95 (i.p.v. € 22,95). Het elegante model van de Roma schaft u al aan voor € 9,95 (i.p.v. € 24,95). Liever een analoge keukenweegschaal? Kies dan voor de Vario. U betaalt slechts € 7,95 (i.p.v. € 22,95).
Ga naar de Personeelsvoordeelwinkel
Ouderdomsdiabetes, daar zit niemand op te wachten. Gelukkig kunnen we veel doen om dat te voorkomen. Veel bewegen bijvoorbeeld vermindert het risico enorm. Maar hoe zetten we onszelf ertoe om meer van die bank af te komen? Bewegingswetenschapper Mathieu de Greef weet het.
“We denken vaak dat mensen die niet in beweging komen, niet wíllen bewegen”, zegt bewegingswetenschapper Mathieu de Greef van UMCG/Rijksuniversiteit Groningen. Maar zo werkt het helemaal niet, daar is hij nu van overtuigd. “In mijn opleiding als gedragswetenschapper leerde ik dat mensen met veel gezondheidsklachten niet de juiste houding hebben om hun gedrag te veranderen. Maar ouderen die ik wilde stimuleren om te bewegen, hielden me een spiegel voor. ‘Je wilt dat wij gaan doen wat jij wilt, maar je bent niet in ons geïnteresseerd. Je weet niet wat we denken, hoe we leven, of we tevreden zijn’, zeiden ze tegen me. Zo kwam ik tot de conclusie dat eerder de houding van de hulpverleners het probleem was. Best logisch: als je als mens bevolen wordt om iets te doen omdat het goed voor je is, voel je je veroordeeld en in een hoekje gedrukt: te dik, te oud. Dat leidt tot afzetgedrag. De vragen die een hulpverlener eigenlijk moet stellen, zijn: wie bent u? Wat wilt u? Hoe vindt u zelf dat u eruitziet? Zo kom je erachter hoe iemand in elkaar zit, en hoe beweging bij dat leven kan aansluiten. Veel mensen willen best in beweging komen, maar het moet bij ze passen.”
Spiermassa verlies je sneller dan je het opbouwt.
Wie een week in bed ligt, verliest 20% van zijn spiermassa.
Het duurt drie maanden om dat weer op te bouwen
In gesprek
Een voorbeeld. ‘Overgewicht is niet gezond. Ga sporten’, kreeg een groep zestigplus vrouwen met overgewicht te horen van de huisarts. Maar deze vrouwen vonden zichzelf lelijk en wilden zich niet in hun kwetsbaarheid in de sportschool laten zien. De Greef vroeg door naar hun leven, plaatste hun overgewicht in een andere context (‘tachtig jaar geleden was dit mode’), en vertelde dat zelfvertrouwen bepaalt of het overgewicht je geluk al dan niet in de weg staat. “Toen pas kregen ze interesse in bewegen. Vaak wordt er vanuit de hulpverlening alleen tégen de mensen gesproken, en niet mét. Een gesprek helpt om te ontdekken: wat past bij jou? Hoe kun je dat vormgeven? De genoemde vrouwen vormden daarna een wandelgroep die drie, vier keer per week met elkaar op pad ging. Een prima manier om de gezondheid te onderhouden. Regelmatig een wandeling verandert de stofwisseling zodanig dat je calorieën verbrandt. Volgens mij zijn ze ook afgevallen, maar daar lag niet de focus.”
Dansen op je stoel
Het is belangrijk dat we doen wat bij ons gevoel past, zegt De Greef. “Je bent als mens meer dan cognitie en ratio. Iedereen die niet wil bewegen, heeft wel wensen en behoeften. Daar ga ik naar op zoek.”
Onlangs was hij bij een groep kwetsbare ouderen in Friesland. “‘We moeten zeker bewegen, hè?’, zeiden ze. Daar hadden ze geen zin in.” De Greef stelde ze gerust: dat hoefde niet. Onder het genot van een kopje koffie met Friese koek ging hij met ze in gesprek. Na verloop van tijd vroeg hij of ze Friese liedjes konden zingen en zette een zacht muziekje op. “Voor ik het wist, dansten ze met hun handen mee op de muziek.” De sfeer zat er in, De Greef deed de bewegingen voor en gaf uitleg. “Als je je handen omhoog doet, zet je kracht en bevorder je je coördinatie.” Hij wapperde met een doek, zette dansmuziek op, zwierde met een aantal mensen over de stoel en aan het eind dronk hij een borrel met ze. “Het was leuk, maar nog een keer? Nee, daar hadden ze geen zin in. Maar toen ik later de foto’s opstuurde, vroegen ze: ‘Wanneer is de volgende sessie?’”
Vind een sport die bij u past
De ziekte diabetes type 2 versnelt de veroudering van ons lichaam. Beweging vertraagt dit proces van veroudering met als gevolg dat u de medicatie vaak kunt afbouwen. Bewegen is gezond en u bent nooit te oud om te beginnen. Bekijkt u eens de sportgids voor ouderen. Hierin vindt u van alles over bewegen op latere leeftijd. Geschikte sporten voor ouderen zijn bijvoorbeeld fitness, gymnastiek, zwemmen, watergymnastiek, wandelen, nordic walking, yoga, dansen, tennis, voetbal, fietsen en golf.
Op zoek naar een sport die bij u past?
Vul de sportwijzer in.
Als het weer guur en nat is, dan nodigt het uit om de verwarming een graadje hoger te zetten. Niet zo goed voor het milieu en ook niet voor uw portemonnee. Maar wat betekent een warm of koud(er) huis voor uw gezondheid? En kunt u wennen aan een graadje minder?
Als uw de verwarming een graad lager zet, bespaart u daarmee gemiddeld 90 euro per jaar op uw energierekening. Als u de slaapkamers niet meer verwarmt, dan dalen de stookkosten met zo’n 80 euro. Zo blijkt uit cijfers van Milieu Centraal. En met de huidige hoge gasprijzen kunnen deze bedragen alleen maar verder oplopen. De gasprijzen nodigen uit om de verwarming lager te zetten, maar wat is nu een comfortabele temperatuur?
Uw lichaam went aan een kouder huis
De ideale temperatuur bestaat niet, die is namelijk voor iedereen verschillend. Het aantal graden dat het beste bij u past, is afhankelijk van uw leven. Denk hierbij aan gezondheid en leeftijd. Wel kunt u wennen aan een bepaalde kamertemperatuur. Uit onderzoek van het Academische Ziekenhuis Maastricht blijkt dat het lichaam zich aanpast aan de temperatuur. Dit duurt ongeveer een week. Zet de temperatuur niet in een keer een paar graden lager, maar geef uw lichaam de tijd om te wennen aan de nieuwe temperatuur. Iedere dag, indien gewenst, een graadje lager.
Gezondheidseffecten van een kouder huis
Waarom zou u de verwarming lager zetten als u zich comfortabel voelt in een warme woning? Kou kan positieve effecten hebben op uw gezondheid. Er is geen wetenschappelijk bewijs, maar er zijn wel interessante aanwijzingen. Zo heeft kou een positief effect op de doorbloeding, de werking van hart- en bloedvaten en de suikerhuishouding verbetert. Kou zorgt er ook voor dat u meer vet verbrandt. Bij 18 graden of lager worden bruine vetcellen in uw lichaam actief. Dit vet werkt als een soort kachel van uw lichaam. Actieve bruine vetcellen zetten energie uit suikers en vetten om in warmte. Op die manier helpt bruin vet tegen overgewicht en zorgt het ervoor dat u zichzelf beter op temperatuur kunt houden.
Een gezond binnenklimaat
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft aan dat 18 graden een veilige en gezonde temperatuur is voor in huis. Bij deze kamertemperatuur functioneren de meeste mensen goed. Wel zegt de WHO dat een iets hogere temperatuur voor ouderen en chronisch zieken wellicht beter kan zijn.
Een aangename kamertemperatuur is voor iedereen verschillend, maar misschien kan het geen kwaad om het eens met een graadje minder te doen. Beter voor het milieu, uw portemonnee en ook misschien een klein beetje voor uw gezondheid.
Weet u wat u wilt op het gebied van zorg en medische behandelingen? Als u ziek wordt bijvoorbeeld, na een ongeval of gewoon bij het ouder worden? Thuisarts.nl ontwikkelde daarom de Keuzehulp, een handige tool om u hierbij te helpen.
Wat is de keuzehulp?
Thuisarts.nl is een initiatief van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Het is een website met betrouwbare informatie over gezondheid en ziekte. Betrouwbaar, omdat alle informatie gemaakt is door (huis)artsen. Op deze site staat ook de Keuzehulp, een handige hulp bij het nadenken over wensen voor zorg en behandeling, en het bespreken en vastleggen daarvan. U kunt de Keuzehulp raadplegen als u ziek bent, maar ook als u niets mankeert. Wanneer u in een situatie terechtkomt waarin u niet goed kunt beslissen over medische zorg, of niet goed kunt vertellen wat u wilt, is het belangrijk dat u nagedacht heeft over uw wensen. Dit kan gebeuren door een ongeval, een plotselinge ziekte of bij dementie.
Nadenken over zorg en behandeling geeft rust
Bespreek op tijd uw wensen met uw dierbaren en uw arts. Als zij weten wat u belangrijk vindt, kan dat het verschil maken. Wat wilt u bijvoorbeeld graag blijven doen als uw gezondheid achteruitgaat? Welke zorg en behandeling past daar wel bij én welke niet? Hoe kunt u ervoor zorgen dat uw wensen worden opgevolgd? De Keuzehulp brengt al deze facetten onder uw aandacht. Het kan rust geven als u weet dat uw naasten en arts uw wensen én uw grenzen kennen.
Zo werkt de Keuzehulp
De Keuzehulp, die ontwikkeld is in samenwerking met onder meer het Erasmus MC, bestaat uit drie stappen: nadenken, praten en vastleggen van uw wensen op het gebied van zorg en behandeling. Gemiddeld doen mensen zo’n 30 tot 45 minuten over het invullen, maar neem alle tijd die u nodig acht. Tijdens de eerste stap krijgt u bijvoorbeeld de vraag of u gereanimeerd wilt worden. Verder geeft u uw mening op een aantal stellingen. Een voorbeeld is de stelling: ‘ik wil zo comfortabel en pijnvrij mogelijk leven, ook als dit betekent dat mijn leven korter duurt’. De tweede stap gaat over de zorgvertegenwoordiger; wie wijst u aan als uw vertegenwoordiger. Met andere woorden: wie kan vertellen wat uw voorkeuren zijn als u dat zelf niet meer kunt? Tenslotte gaat het over het vastleggen van uw wensen.
De gegevens die u invult, worden niet opgeslagen. Wel krijgt u de mogelijkheid om aan het einde uw ingevulde gegevens te downloaden en printen.
Mailen of videobellen met de huisarts wordt steeds populairder. Door corona is het aantal online consulten nog meer toegenomen. Dat ziet ook huisarts Bart Timmers, een voorloper én -vechter. We vroegen hem naar zijn ervaringen. “Ik had tien keer zoveel e-consulten dan mijn collega-artsen”.
Misschien wel een goede eerste vraag: wat is een e-consult precies?
“Daar is inderdaad veel verwarring over. Het e-consult is eigenlijk een tekstbericht, een soort e-mail dus. Een of twee keer heen en weer mailen. Ik ben daar bijna 25 jaar geleden mee begonnen door mijn e-mailadres op de website te zetten, maar dat bleek niet veilig genoeg en onhandig bovendien. Nu gaat het om beveiligde berichten.”
Wat zijn de voordelen wat u betreft?
“We kunnen makkelijker meer zorg bieden en eenduidigere of simpelere vraagstukken beantwoorden. Daardoor houden we tijd over voor complexere zaken. Het is voor de patiënt gemakkelijk, want zij of hij hoeft niet naar de dokter toe. Laatst nog was een moeder met haar kind op vakantie. Het kind werd ziek, dus ze vond het fijn om even contact met me op te nemen. Of een monteur die tijdelijk in België werkt: die kan niet even op het spreekuur komen.”
“Door corona is mijn eigen e-consult echt geëxplodeerd”
U vertelde dat u er 25 jaar terug mee bent begonnen?
“Ik was direct overtuigd van de mogelijkheden. Ik heb het ook zien veranderen – verbeteren moet ik zeggen. Het is een soort chatten, hoewel we natuurlijk proberen te voorkomen dat we te veel over-en-weer chatten. Dan kunnen we beter even videobellen, want dat doen we ook steeds meer. Dat is meer een gewoon consult, maar dan op afstand. Je kunt weliswaar beperkt fysiek onderzoek doen, maar verder is het een uitstekende toevoeging.”
Steeds meer zegt u: hoeveel meer?
“Dat is echt vergelijkbaar met de beginfase van het e-consult. Soms twee of drie patiënten per dag, maar er zijn ook dagen dat ik met niemand videobel. Het moet nog groeien en dat gebeurt ook, denk ik. Ik zie ruimte voor tien à vijftien beeldconsulten per dag.”
Dat heeft dus tijd nodig…
“Absoluut, maar het gaat er ook om wat wij zelf doen als huisartsen en zorgverleners. We moeten zelf actief meedenken wanneer we beeldbellen kunnen inzetten en hoe we dat onderdeel maken van onze werkwijze. Toen het e-consult opkwam had ik er tien keer zoveel als de andere huisartsen in de praktijk. Tien! Waarom? Omdat ik het stimuleerde en de anderen het juist iets meer gedoe vonden.”
Zijn huisartsen over het algemeen ietwat conservatiever?
“Dat is wel de aard van onze beroepsgroep. Dat heeft ook goede kanten hoor, maar soms denk ik ook: we mogen meer experimenteren en durven. Niets wat je nieuw ontwikkelt, werkt meteen goed. Alles heeft bijwerkingen. Ik had een collega die zenuwachtig werd van binnenkomende mail midden in de nacht. Wat moet ik daar mee, Bart? Het antwoord is vrij simpel: niks, haha. Het geluid uitzetten. Duidelijke spelregels zijn belangrijk: ik beantwoord berichten binnen 24 uur op werkdagen. Veel huisartsen hikken een beetje op tegen de leercurve.”
Moeten huisartsen meer inzetten op het e-consult?
“Dat is niet aan mij om te zeggen. Ik ben enthousiast, dat is duidelijk. Maar ik verbaas me ook wel over dingen. Het e-consult komt bijvoorbeeld onvoldoende terug in de opleiding. Het wordt gezien als iets dat je erbij kan doen, ernaast, eventueel. Maar je kunt als huisarts in opleiding toch ook niet zeggen: ‘Antibiotica, daar kan ikzelf niet zoveel mee…’. E-health is een onderdeel van de maatschappij én dus de zorg geworden.”
Waarom bent u zo enthousiast?
“Ik vind het ongelooflijk handig om de uitslagen van een bloedonderzoek per bericht naar mijn patiënten te sturen. Ja, het kost mij iets meer tijd, maar anders moet ik de resultaten alsnog optypen en dan belt de assistente met de patiënt om het verhaal over te brengen. Nu heeft de patiënt rechtstreeks contact met de dokter, en andersom natuurlijk.”
Hoe reageren uw patiënten?
“Bijna alle patiënten reageren óók enthousiast. Wat is het eigenlijk handig, zeggen ze, ook ouderen hoor. Natuurlijk zijn er ook mensen die er niet zoveel mee hebben, maar ik durf te zeggen dat 90% heel tevreden is.”
Heeft corona deze ontwikkelingen versneld?
“Door corona is mijn eigen e-consult echt geëxplodeerd. Toen ik met het online consult begon kreeg ik twee mailtjes per week. Tegenwoordig zijn dat er soms wel twintig… per dag. Het worden er alleen maar meer door corona.”
Is een e-consult niet onpersoonlijker dan een bezoek aan of van de huisarts?
“Ik hielp laatst een vrouw van ver in de tachtig. Echt zo’n gezellige oude dame. Ze had via thuiszorg een tablet waarmee ze eenvoudig kon beeldbellen. ‘Goh, dokter, het is net alsof u hier zelf bent,’ zei ze na afloop van het consult tegen me. Ik dacht: dan doe ik het goed! Begrijp me niet verkeerd: ik doe graag visites. Dat vind ik fantastisch. Echt. Maar als ik een aantal daarvan kan vervangen door beeld te bellen, dan is dat voor iedereen goed. We moeten tegenwoordig zuinig zijn op onze tijd. Ik ervaar dagelijks de gevolgen van de personeelstekorten in de zorg. Het gaat steeds meer schuren. Elk jaar zijn er meer ouderen die om zorg vragen en steeds minder zorgmedewerkers om die zorg te verlenen. De digitale middelen dragen bij aan een betere ervaring. Ik kan er beter door huisdokteren.”
Huisdokteren: een mooi werkwoord.
“Het is de kern waar het allemaal om draait. Een zo goed mogelijke huisdokter zijn. Daar ligt mijn passie.”
Een complimentje is zo gegeven, toch? Helaas vergeten we ze alleen tegenwoordig vaak uit te delen en dat terwijl complimentjes juist zo goed zijn voor ons. Het zijn kleine cadeautjes voor onze (psychische) gezondheid. Hoe zit dat?
Gezondheidsvoordelen
Wie neemt er niet graag een compliment in ontvangst? Het is goed voor uw zelfbeeld en het zorgt voor een gelukzalig, positief gevoel. Dat komt omdat u bij het ontvangen van een goed compliment het geluksstofje dopamine aanmaakt.
Ook voor de gever van het compliment zijn er gezondheidsvoordelen. Iets goeds doen voor een ander zorgt ervoor dat het knuffelhormoon oxytocine en het gelukshormoon serotonine vrijkomt.
Virtuele likes tellen niet
Niet ieder compliment heeft het gewenste gezondheidseffect. Zo kunt u rondstrooien met hartjes en likes op social media, maar deze virtuele complimentjes leveren niets op. Tenminste geen gezondheidsvoordelen. Het zijn algemene complimenten, zoals ‘wat heb je een leuk jasje aan’ of ‘wat zit je haar goed’. Ze zijn als het ware inwisselbaar, u kunt het tegen iedereen zeggen. Een compliment geeft alleen een gezonde boost als het oprecht, specifiek en inhoudelijk is. En dan ook nog eens speciaal voor de ander is gemaakt en overeenkomt met de waarden van de ontvanger. Om zo’n compliment te kunnen maken, moet u iemand dus goed kennen. Weten hoe u iemand positief kunt raken.
Gezonde complimenten
‘Ik praat graag met jou, omdat je me helpt mijn gedachten op een rij te zetten en mijn problemen het hoofd te bieden.’ Dit is een voorbeeld van een zogenoemd gezond compliment. Het zegt iets over de verbinding die u met elkaar heeft en toont een vorm van dankbaarheid. Wilt u ook wat vaker een gezond compliment uitdelen, houd dan hier rekening mee:
Bijna de helft van de Nederlanders is bereid data te delen over hun leefstijl in ruil voor korting op de zorgpremie. Behoort u ook tot die groep? Vul anoniem onderstaande poll in.
Jongeren zijn vaker dan ouderen bereid hun gezette stappen en hartslag te delen met de zorgverzekeraar als hun premie daardoor lager uitvalt. Weliswaar zegt nog altijd 41% van de ouderen open te staan voor deze vorm van digitalisering van de zorg. Dit blijkt uit onderzoek van vergelijkingssite Pricewise.
ZilverSchild is nieuwsgierig naar uw mening hierover.
Wat u eet en drinkt, hoe vaak u beweegt, hoe u slaapt en hoe vaak u ontspant, het heeft allemaal invloed op hoe u gezond en vitaal oud wordt. Een gezonde leefstijl is een uitstekend medicijn om bepaalde ziektes te voorkomen, behandelen én genezen. Op naar een (nieuwe) gezonde leefstijl.
Veel ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, darmziekten en dementie houden vaak mede verband met een ongezonde leefstijl. Bij diabetes type 2 is het effect van leefstijl het duidelijkst aangetoond. Zo zijn er mensen die door structureel gezonder te leven minder medicijnen hoeven te gebruiken en soms zelfs helemaal geen medicijnen meer nodig hebben. Maar ook bij hart- en vaataandoeningen, darmziekten en reuma zijn er steeds meer onderzoeken en projecten waarbij leefstijl wordt ingezet. Uit onderzoek blijkt dat zo’n 50 tot 80 procent van het optreden van zogenaamde welvaartsziekten voorkomen kan worden door gezond te leven.
Waarom is het zo moeilijk om gedrag te veranderen?
We zitten vol goede voornemens om gezond en vitaal te blijven, maar toch is het niet zo gemakkelijk om het tij te keren. Neem de afspraken die we met onszelf maken rond de jaarwisseling als voorbeeld. De meeste goede voornemens eindigen vaak al half januari en zo blijft het bij slechts een voornemen. Dat kunnen we onszelf eigenlijk niet eens echt kwalijk nemen. Ons gedrag wordt namelijk voor een groot deel gestuurd door onbewuste routines en gewoonten. Een simpel voorbeeld is een schaal paaseitjes bij de bakker. Uit een studie blijkt dat als daar een schaaltje met lege papiertjes naast gezet werd, er veel meer paaseitjes gegeten werden. Ons brein geeft dan een signaal: ‘anderen hebben ook een paaseitje gepakt, dus ik kan er ook wel een pakken’.
Hoe houdt u goede voornemens wél vol?
Gedragsdeskundige Hanneke de Bruin verwoordde het eind vorig jaar erg mooi in ons magazine Rond uw Zorg en Welzijn. Ze trok de parallel met een Griekse mythe. “In de Odyssee van Homerus moet Odysseus met een schip langs eilanden varen waar Sirenen wonen die de zeelieden verleiden met gezang. Om de verleiding te weerstaan, laat Odysseus zich vastbinden aan de mast en stopt de oren van zijn bemanning dicht met bijenwas. Dit is een mooie metafoor: beperk uw mogelijkheden, dat helpt bij het weerstaan van verleiding.” Gedragsverandering begint dus bij kleine stappen. Dit is makkelijk vol te houden en u zult zien dat u na een paar maanden een nieuwe, gezonde gewoonte rijker bent.
Handige tips om met kleine stapjes veel te bereiken
‘Ik wil moet kan minder zitten’
U ontving eind 2020 van ZilverSchild het werkschrift
‘Ik wil moet kan minder zitten’ van Hanneke de Bruin.
Een mooi moment om dit schrift er weer eens bij te pakken.
Door COVID-19 lopen de wachttijden in de reguliere zorg flink op. Heel vervelend als u wacht op een onderzoek of een operatie. Zilveren Kruis kan u helpen, want ondanks alle uitgestelde zorg bent u met bemiddeling van de Zorgcoach gemiddeld 38 dagen eerder aan de beurt.
De coronacrisis heeft een grote impact op het dagelijks leven. Maar ook zeker op de zorg. Lange wachtlijsten en uitgestelde behandelingen. Naar verwachting moeten Nederlandse ziekenhuizen en klinieken tussen de 170.000 en 210.000 operaties inhalen. Dat is zo’n 11 tot 14% van het totaal aantal operaties dat in een jaar in Nederland plaatsvindt.
Wachtlijstbemiddeling loont, ook tijdens de coronacrisis
Bemiddelen tijdens de coronacrisis is lastiger dan in gewone tijden. Veel ziekenhuizen kunnen minder patiënten behandelen of hebben zelfs een patiëntenstop. Maar de wachttijden zijn niet in alle ziekenhuizen hetzelfde. Bij het ene ziekenhuis bent u sneller aan de beurt, dan bij het andere. Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht, wat betekent dat ze ervoor zorgen dat verzekerden op tijd kwalitatief goede zorg ontvangen. Om de wachttijden acceptabel te houden, zetten zorgverzekeraars wachtlijstbemiddeling in.
Hoe werkt wachtlijstbemiddeling?
Zorgbemiddeling is altijd gratis. De Zorgcoach van Zilveren Kruis bekijkt in overleg met u de mogelijkheden. Hoever bent u bijvoorbeeld bereid om te reizen en wilt u behandeld worden in een Zelfstandig Behandelcentrum (ZBC). Een ZBC is een door de overheid erkende kliniek waarin minstens twee specialisten samenwerken. Over het algemeen bent u bij een ZBC sneller aan de beurt dan bij een ziekenhuis. Neem dus contact op met de Zorgcoach van Zilveren Kruis en wie weet loont wachtlijstbemiddeling ook voor u.
Contact Zorgcoach Zilveren Kruis
Bel 071 364 02 80
Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 18.00 uur
Komende maandag is het Blue Monday. Het zou de meest depressieve dag van het jaar zijn. Een oplossing tegen negatieve gedachten is mindgym. Met mindgym is ook uw brein in topconditie en bent u mentaal weerbaar.
De term Blue Monday werd bedacht door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Zijn formule toonde aan dat de derde maandag in januari de meest depressieve dag van het jaar is. De feestdagen zijn voorbij, de afrekening van de dure decembermaand is bekend, goede voornemens beginnen al in het slob te raken en vakanties lijken nog heel ver weg.
Wat is mindgym?
Misschien is Blue Monday voor u een verzinsel, maar het kan natuurlijk altijd dat u niet lekker in uw vel zit. Dat u zich misschien terneergeslagen voelt. Bij goed voor uzelf zorgen hoort gezond eten, voldoende bewegen, maar ook een gezond brein. Want wat heeft u aan een fit lichaam als het spookt in uw hoofd, aldus Wouter de Jong. Hij is de auteur en grondlegger van de sportschool voor je geest. Mindgym is een wetenschappelijk onderbouwde methode waarmee u in een gezonde mentale conditie kunt blijven.
De basisregels voor meer rust in je hoofd
Voor een gelukkig brein kunt u vier onafscheidelijke breincircuits trainen:
Train uw geest met journalen
Een van de meest effectieve methoden om uw geest te trainen is journalen. Met journalen schrijft u iedere dag open en eerlijk over uzelf. Wat heeft u meegemaakt, wat voelde u hierbij, wat kunt u hiervan leren of misschien bent u juist trots op uw handelswijze. Zo’n dagboek geeft u focus en rust in uw hoofd, maar geeft ook nieuwe energie. Als handig hulpmiddel ontwikkelde De Jong de Mindgym Journal. Deze journal staat vol prikkelende vragen die u uitdagen zaken te overdenken. Leuk detail: op het omslag staat een connect-the-dots-afbeelding. Iedere keer wanneer u een vraag beantwoordt, zet u een streepje. De streepjes samen vormen een mooie illustratie én zo ontwikkelt u ongemerkt een goede gewoonte.
Wie wordt niet graag oud zonder mankementen? Twee ouderenartsen schreven een boek over hoe u het lot daarin eenvoudig een handje helpt. En daar valt een decennium mee te winnen en misschien wel meer. David van Bodegom vertelt in acht vlogs hoe u tien levensjaren cadeau kunt krijgen.
In de vorige vlog legde David van Bodegom uit wat de rol van uw sociale omgeving is op (on)gezonde gewoontes.
In deze achtste en tevens laatste vlog vertelt de vitaliteitsarts hoe Kopenhagen haar bewoners op de fiets kreeg en zo fietshoofdstad van de wereld werd. Hij concludeert dat uw fysieke omgeving van invloed is op uw gezondheid. Hoe zit dat?
Klik op de play button en bekijk de video
Ook interessant
Vlog: 10 jaar cadeau van David van Bodegom
Vlog: Goede voornemens – met David van Bodegom
Vlog: Een kijkje in de keuken – met David van Bodegom
Vlog: De verleidingen van de woonkamer – met David van Bodegom
Vlog: Lekker slapen met David van Bodegom
Teveel suiker eten vergroot de kans op diabetes type 2. Maar wie minder suiker wil eten, staat voor een flinke uitdaging. Suiker zit namelijk vaak in producten waar u het niet van verwacht.
Gemiddeld eten we 110 gram suiker op een dag. Dat zijn 28 suikerklontjes! Het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) luidt: een volwassen vrouw mag per dag 50 gram aan vrije suikers binnen krijgen; een volwassen man 60 gram. Vrije suikers dus. Dit zijn alle suikers die door de fabrikant zijn toegevoegd en alle suikers uit honing, siropen, vruchtensappen en vruchtenconcentraat. Ongemerkt eet u dus meer suiker dan u wellicht denkt. Om u een idee te geven, vindt u in onderstaande infographic drie voorbeelden van gezonde en minder gezonde maaltijden.
Zin om iets goeds te doen voor de medemens? Overweeg dan eens om buddy te worden van een oudere die ziek of eenzaam is. Hier zijn verschillende initiatieven voor. Zoals het Buddy Netwerk. Leendert Ravenek (70) uit Den Haag vertelt waarom hij zich hierbij heeft aangesloten.
Het Buddy Netwerk… Hoe dat zo?
“Ik ben best wel helpend ingesteld, vind het leuk om iets voor een ander te doen. Bovendien spreekt het me aan om een maatschappelijke bijdrage te leveren. Tegenwoordig lees je zo veel dat ouderen of kwetsbare mensen thuis zitten te verpieteren. Daar wilde ik graag iets aan doen. Toen ik een paar jaar terug een flyer door de bus kreeg van het Buddy Netwerk met de oproep dat ze buddy’s zochten, dacht ik: waarom niet? Inmiddels ben ik al drie jaar buddy – en met veel plezier!”
Wat houdt dat precies in, buddy zijn?
“Dat je elke week een paar uurtjes optrekt met iemand die dat wel kan gebruiken. Er zijn verschillende categorieën, zo ben ik buddy van mensen die te maken hebben met beginnende Alzheimer of dementie. Die heb je dan ‘onder je hoede’ tot het moment dat ze begeleid gaan wonen of naar het verzorgingstehuis gaan. Elke week ga ik op bezoek bij mijn maatje en gaan we iets ondernemen, samen erop uit.”
Wat doen jullie dan zoal?
“Dat verschilt per maatje en per keer. Ik probeer wel elke keer iets anders te doen – zo houd ik het ook voor mezelf leuk. Het begint altijd door aan de persoon zelf te vragen waar ze die dag zin in hebben. En als daar niks uitkomt, dan stel ik zelf iets voor. Zoals naar Hoek van Holland rijden, wandelen op de boulevard en daar samen een ijsje eten. Of met de tram naar Zoetermeer en dan naar het winkelcentrum. Of naar een museum of de Noorderpier op Scheveningen. Zelf ben ik een fervent wandelaar. Dus waar dat kan, probeer ik dat te doen.”
Bevalt het?
“Absoluut! Inmiddels ben ik van vier mensen buddy geweest. Iedere keer is het weer anders, maar dat maakt het ook zo leuk. Als buddy kun je echt iets voor iemand betekenen, ook al is het maar voor die twee uurtjes per week. Zo is een vorig maatje inmiddels overleden, maar ik mocht wel op haar begrafenis spreken, over de mooie momenten die we hadden beleefd.”
Heeft u nog een leuke anekdote?
“Mensen die beginnende dementie hebben, zijn vaak wat ongeremd. Dat levert soms moeilijke situaties op. Dat je in een museum bent en ze allemaal dingen willen aanraken, bijvoorbeeld. Maar soms is het ook weer goed voor grappige momenten. Dat we in de tram zitten, en mijn maatje tegen iedereen zegt: ‘kijk, deze man neemt me mee uit vandaag’. Dan zie je wel veel vreemde blikken, zo van: wat gebeurt hier nu? Dan leg ik uit dat ik van het Buddy Netwerk ben en dan snapt men het wel. En wordt er gelachen.”
Een aanrader, buddy zijn?
“Absoluut. Het levert veel op, aan beide kanten. Je helpt iemand, die is minder eenzaam en heeft een gezellig uitje. En tegelijkertijd krijg je er ook zelf veel voor terug. Ja, buddy zijn geeft veel voldoening. En het is heel leuk om telkens weer een inkijkje in iemands leven te krijgen. Net als de band die je krijgt met de achterban van je maatje, met de familie en mantelzorgers. Dat contact is vaak goed. Ik stuur tijdens de activiteit ook altijd even een fotootje door, of onze locatie. Leuk en goed om dat te delen met elkaar.”
Er zijn verschillende organisaties die zich inzetten tegen eenzaamheid bij ouderen. Het Buddy Netwerk is daar één van. Dit is een vrijwilligersorganisatie die door de inzet van buddy’s ondersteuning biedt aan kwetsbare mensen. Daarnaast is er ook stichting senior&student. Met dit project wordt de zelfredzaamheid en het sociale netwerk van senioren vergroot, door studenten aan oudere mensen te koppelen.
Op zoek naar meer informatie of andere initiatieven? Kijk dan ook eens op www.eentegeneenzaamheid.nl.
Om mensen beter te maken, gebruiken zorginstellingen en ziekenhuizen veel energie, grondstoffen en voedsel. De zorg is dan ook een vervuilende sector. Met de Green Deal Duurzame Zorg moet de zorg groener worden: 7 innovatieve initiatieven die laten zien dat het kan.
1. Warmte-koudeopslag
Het nieuwe Amphia Ziekenhuis in Breda is een state-of-the-art gebouw. Met een inventief warmte-koudeopslagsysteem vult het ziekenhuis gemiddeld 85% van de energiebehoefte in met duurzame energie. Hierbij wordt de temperatuur van het grondwater gebruikt om het gebouw te verwarmen of juist te koelen. Dit zorgt voor een CO2-reductie van 80% ten opzichte van het oude gebouw.
2. Het groene verpleeghuis
Zorgorganisatie Omring wil op Texel een volledig groen verpleeghuis realiseren. Een woonvorm voor mensen met een intensieve zorgvraag waarbij gezondheid voor mens, natuur en milieu voorop staat. Het groene verpleeghuis moet circulair en energieneutraal worden. Een aansprekend plan dat op het congres Duurzaamheid in de zorg bekroond werd met de juryprijs Duurzaam Zorgidee 2021.
3. Minder diabetes-afval
Met #plasticdiabetessoep vragen mensen met diabetes type 1 aandacht voor de grote hoeveelheid plastic afval die zij ongewild dagelijks weggooien. Teststrips, verpakkingen van infusen of glucosesensoren, naaldjes en meer. Het heeft allemaal verpakkingen, voornamelijk van plastic. Het platform Diabetes+ denkt dat dit anders kan en stimuleert met acties als dit de industrie om met groenere alternatieven te komen. Het leverde de initiatiefnemers de publieksprijs van het congres Duurzaamheid in de zorg op.
4. Ziekenhuis met eigen zonnepark
Medewerkers van de Noordwest Ziekenhuisgroep kwamen met een plan om het stroomverbruik van het ziekenhuis volledig te verduurzamen. In Den Helder is nu een zonnepark met 19.350 panelen aangelegd. Het zonnepark zal voor 6,4 gigawattuur per jaar aan duurzame stroom opwekken, wat vergelijkbaar is met de stroomvoorziening van 2.200 huishoudens. Hiermee kan de hele Noordwest Ziekenhuisgroep van stroom worden voorzien.
5. Wijkverpleging op de e-bike
Veel wijkverpleegkundigen van Vierstroom Zorg Thuis komen voortaan langs met een e-bike en niet meer met de auto. De e-bike is niet alleen een duurzaam alternatief voor de auto, maar de fiets zorgt er ook voor dat verpleegkundigen zich sneller door de wijk kunnen verplaatsen. Minder reistijd dus en dat betekent meer tijd voor de cliënten.
6. Duurzame huisartsen
Voor huisartsen die een groenere praktijk willen, ontwikkelde kennisorganisatie voor huisartsen NHG het e-boek ‘De groene huisartsenpraktijk’. Een boek met handvatten voor de verduurzaming van het gebouw, inrichting, praktijkuitvoering en consultvoering. En met handige tips voor het reduceren van energieverbruik, CO2-uitstoot en waterverbruik.
7. Groene intensive care
Een intensive care afdeling zonder afval, waarbij grondstoffen opnieuw worden gebruikt. Dat is waar IC-apotheker Nicole Hunfeld van het Erasmus MC onderzoek naar doet. Met haar project ‘The green intensive care’ brengt ze in kaart hoeveel materialen en grondstoffen ze nu gebruiken en wat de impact daarvan is op het milieu om vervolgens te kijken naar oplossingen.
Van de totale Nederlandse CO2-uitstoot is 7% te herleiden naar de zorg. Het meeste daarvan (38%) komt door alle gebouwen, ziekenhuizen en instellingen die gas en stroom nodig hebben. Daarna dragen auto- en busritten van en naar ziekenhuizen en instellingen het meeste (22%) bij aan de voetafdruk van de zorg. Ook medicijnen hebben een grote klimaatimpact (18%).
Bron: Gupta Strategists
