Het griepseizoen loopt meestal van oktober tot maart. Tijdens deze periode is het belangrijk extra aandacht te besteden aan uw gezondheid. Echter, sommige mensen ervaren nooit gezondheidsklachten tijdens de wintermaanden, terwijl anderen regelmatig ziek worden. Waardoor wordt dit precies bepaald?
Hoe raakt u ziek?
Ziektes worden over het algemeen veroorzaakt door bacteriën (zoals streptokokken) of virussen, zoals het griep- of coronavirus. De ernst van uw lichaamsreactie hangt af van twee cruciale factoren: de virulentie van de ziekteverwekker (hoeveel schade deze in uw lichaam veroorzaakt) en de kracht van uw immuunsysteem. Kort gezegd bestaat het immuunsysteem uit afweercellen, waaronder witte bloedcellen, die ziekteverwekkers in uw lichaam onschadelijk moeten maken. Wanneer u eerder in contact bent geweest met een virus of bacterie, herkent het immuunsysteem de dreiging en weet het hoe het de ziekteverwekkers moet aanpakken.
Echter, soms vermenigvuldigt de ziekteverwekker zich al in uw lichaam voordat het immuunsysteem effectief kan ingrijpen, waardoor u ziek wordt. Ziekteverschijnselen treden op als reactie van uw afweersysteem. Koorts vermindert bijvoorbeeld de groei van bacteriën, terwijl snotproductie en hoesten dienen voor de afvoer van bacteriën en virussen. De intensiteit van symptomen hangt af van de kracht van uw afweersysteem, en hoe ziek u zich voelt, varieert ook afhankelijk van uw eigen perceptie. Sommige mensen ervaren al ziekteverschijnselen bij een lichte verkoudheid, terwijl anderen mogelijk een longontsteking niet eens opmerken.
Vier risicogroepen
Bij sommige mensen is het immuunsysteem eenvoudigweg zwakker, waardoor ze vatbaarder zijn voor ziektes. Dit kan te maken hebben met aangeboren verschillen in de kracht van het immuunsysteem. Daarnaast identificeert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vier risicogroepen bij infectieziekten, gezamenlijk bekend als de YOPI’s (Young, Old, Pregnant, and Immunosuppressed). Deze groep, bestaande uit jonge, oude, zwangere en immuungecompromitteerde individuen, loopt een verhoogd risico op infecties.
Het immuunsysteem van baby’s is nog niet volledig ontwikkeld. Tijdens de zwangerschap neemt de weerstand af, wat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt voor zowel moeder als ongeboren kind. Naarmate men ouder wordt, neemt ook de kracht van het immuunsysteem af, mogelijk al na het bereiken van de leeftijd van 60 jaar, deels vanwege een verminderde productie van witte bloedcellen. Mensen met een verzwakt immuunsysteem, als gevolg van aangeboren afwijkingen of medicijngebruik, behoren ook tot deze groep.
Wat kunt u zelf doen om gezond te blijven?
Naast genetische en hormonale factoren speelt ook uw levensstijl een rol bij het bepalen van uw gezondheid. Overmatig buikvet en langdurige stress kunnen negatieve effecten hebben, waaronder een verzwakt immuunsysteem. Roken, slecht slapen en gebrek aan lichaamsbeweging vergroten eveneens het risico op ziekte. Aan de andere kant kunnen regelmatig slapen en voldoende lichaamsbeweging uw immuunsysteem versterken. Voeding speelt ook een cruciale rol, aangezien bepaalde vitamines en mineralen, zoals zink en ijzer, bijdragen aan een verhoogde weerstand.
U kunt uw immuunsysteem ondersteunen door een gezonde levensstijl te hanteren. Desondanks kan het al dan niet vaak ziek worden ook te maken hebben met genetische aanleg. Het RIVM benoemt ook vijf aandachtspunten die een negatieve invloed kunnen hebben op uw gezondheid: ongezonde voeding, gebrek aan beweging, overmatig alcoholgebruik, slechte luchtkwaliteit en psychosociale arbeidsbelasting (hoge werkdruk en/of onplezierige gebeurtenissen op het werk).