Ouderdomsdiabetes, daar zit niemand op te wachten. Gelukkig kunnen we veel doen om dat te voorkomen. Veel bewegen bijvoorbeeld vermindert het risico enorm. Maar hoe zetten we onszelf ertoe om meer van die bank af te komen? Bewegingswetenschapper Mathieu de Greef weet het.
“We denken vaak dat mensen die niet in beweging komen, niet wíllen bewegen”, zegt bewegingswetenschapper Mathieu de Greef van UMCG/Rijksuniversiteit Groningen. Maar zo werkt het helemaal niet, daar is hij nu van overtuigd. “In mijn opleiding als gedragswetenschapper leerde ik dat mensen met veel gezondheidsklachten niet de juiste houding hebben om hun gedrag te veranderen. Maar ouderen die ik wilde stimuleren om te bewegen, hielden me een spiegel voor. ‘Je wilt dat wij gaan doen wat jij wilt, maar je bent niet in ons geïnteresseerd. Je weet niet wat we denken, hoe we leven, of we tevreden zijn’, zeiden ze tegen me. Zo kwam ik tot de conclusie dat eerder de houding van de hulpverleners het probleem was. Best logisch: als je als mens bevolen wordt om iets te doen omdat het goed voor je is, voel je je veroordeeld en in een hoekje gedrukt: te dik, te oud. Dat leidt tot afzetgedrag. De vragen die een hulpverlener eigenlijk moet stellen, zijn: wie bent u? Wat wilt u? Hoe vindt u zelf dat u eruitziet? Zo kom je erachter hoe iemand in elkaar zit, en hoe beweging bij dat leven kan aansluiten. Veel mensen willen best in beweging komen, maar het moet bij ze passen.”
Spiermassa verlies je sneller dan je het opbouwt.
Wie een week in bed ligt, verliest 20% van zijn spiermassa.
Het duurt drie maanden om dat weer op te bouwen
In gesprek
Een voorbeeld. ‘Overgewicht is niet gezond. Ga sporten’, kreeg een groep zestigplus vrouwen met overgewicht te horen van de huisarts. Maar deze vrouwen vonden zichzelf lelijk en wilden zich niet in hun kwetsbaarheid in de sportschool laten zien. De Greef vroeg door naar hun leven, plaatste hun overgewicht in een andere context (‘tachtig jaar geleden was dit mode’), en vertelde dat zelfvertrouwen bepaalt of het overgewicht je geluk al dan niet in de weg staat. “Toen pas kregen ze interesse in bewegen. Vaak wordt er vanuit de hulpverlening alleen tégen de mensen gesproken, en niet mét. Een gesprek helpt om te ontdekken: wat past bij jou? Hoe kun je dat vormgeven? De genoemde vrouwen vormden daarna een wandelgroep die drie, vier keer per week met elkaar op pad ging. Een prima manier om de gezondheid te onderhouden. Regelmatig een wandeling verandert de stofwisseling zodanig dat je calorieën verbrandt. Volgens mij zijn ze ook afgevallen, maar daar lag niet de focus.”
Dansen op je stoel
Het is belangrijk dat we doen wat bij ons gevoel past, zegt De Greef. “Je bent als mens meer dan cognitie en ratio. Iedereen die niet wil bewegen, heeft wel wensen en behoeften. Daar ga ik naar op zoek.”
Onlangs was hij bij een groep kwetsbare ouderen in Friesland. “‘We moeten zeker bewegen, hè?’, zeiden ze. Daar hadden ze geen zin in.” De Greef stelde ze gerust: dat hoefde niet. Onder het genot van een kopje koffie met Friese koek ging hij met ze in gesprek. Na verloop van tijd vroeg hij of ze Friese liedjes konden zingen en zette een zacht muziekje op. “Voor ik het wist, dansten ze met hun handen mee op de muziek.” De sfeer zat er in, De Greef deed de bewegingen voor en gaf uitleg. “Als je je handen omhoog doet, zet je kracht en bevorder je je coördinatie.” Hij wapperde met een doek, zette dansmuziek op, zwierde met een aantal mensen over de stoel en aan het eind dronk hij een borrel met ze. “Het was leuk, maar nog een keer? Nee, daar hadden ze geen zin in. Maar toen ik later de foto’s opstuurde, vroegen ze: ‘Wanneer is de volgende sessie?’”
Vind een sport die bij u past
De ziekte diabetes type 2 versnelt de veroudering van ons lichaam. Beweging vertraagt dit proces van veroudering met als gevolg dat u de medicatie vaak kunt afbouwen. Bewegen is gezond en u bent nooit te oud om te beginnen. Bekijkt u eens de sportgids voor ouderen. Hierin vindt u van alles over bewegen op latere leeftijd. Geschikte sporten voor ouderen zijn bijvoorbeeld fitness, gymnastiek, zwemmen, watergymnastiek, wandelen, nordic walking, yoga, dansen, tennis, voetbal, fietsen en golf.
Op zoek naar een sport die bij u past?
Vul de sportwijzer in.
